Soms lukt zwanger worden niet vanzelf. Dan kan ivf of icsi helpen. In deze folder leest u wat die behandelingen zijn en waar u rekening mee moet houden.

Vetgedrukte medische woorden worden uitgelegd onderaan deze tekst.

Wat is ivf?

Bij ivf halen wij eicellen uit uw lichaam en voegen wij deze samen met zaadcellen in het laboratorium. Hiervoor krijgt u hormonen zodat uw eierstokken meer eiblaajes laten groeien. In de eiblaasjes zitten eicellen. Daarna kijken wij met een echo of de eicellen zijn gegroeid. Als de eiblaasjes voldoende zijn gegroeid wordt de follikelpunctie gepland. Bij deze ingreep worden de eicellen weggezorgen. Hierna worden de zaadcellen aan de eicellen toegevoegd. Een eicel en zaadcel kunnen samensmelten tot een bevruchting. Als er een embryo is onstaan plaatsen wij deze in de baarmoeder terug. Soms blijven er extra embryo’s over. Als deze goed groeien, kunnen wij ze invriezen. Ingevroren embryo’s kunnen later worden gebruikt.

Wat is icsi?

Bij icsi brengen wij met een hele dunne naald één zaadcel direct in één eicel. De behandeling is verder hetzelfde als bij ivf. Wij kiezen vaak voor icsi als het sperma weinig goede zaadcellen bevat. Het enige verschil met ivf is de samenvoeging van de eicel en de zaadcel in het laboratorium.

Kans op zwangerschap

De kans op een zwangerschap met ivf of icsi is het grootst bij jonge vrouwen en als er een duidelijke reden is dat het zwanger worden niet lukt.
Voorbeelden van duidelijke redenen zijn:

  • beide eileiders zijn dicht
  • slechte zaadkwaliteit

Na drie behandelingen is de kans dat er een baby wordt geboren ongeveer 50 procent. Bij oudere vrouwen of als er geen duidelijke oorzaak is, is de kans kleiner.

Let op: De kans wordt kleiner naarmate u ouder bent, vooral vanaf 38 jaar. Wij bespreken vooraf welke kans u maakt.

Kans op een tweeling

Bij ivf of icsi is er een kans op een tweeling. Een tweelingzwangerschap geeft meer kans op problemen bij moeder en kind. Bent u jonger dan 39, dan plaatsen wij altijd maar één embryo terug. Bent u 39 jaar of ouder, dan kiezen wij samen met u hoeveel embryo’s wij plaatsen.

Gezondheid van de kinderen

Kinderen die na ivf of icsi zijn geboren, hebben iets meer kans op:

  • te vroeg geboren worden
  • een lager geboortegewicht
  • soms een aangeboren afwijking

Bij icsi komt een bepaalde afwijking aan de plasbuis (het niet volledig sluiten van de plasbuis) bij jongetjes iets vaker voor. Bij jongens geboren na icsi is er een iets grotere kans op verminderde bevruchtbaarheid, namelijk 1,6 procent. Andere lange-termijneffecten zijn nog niet bekend.

Gezondheid van de vrouw

Na ivf of icsi is de kans op borst-baarmoeder- of eierstokkanker niet groter dan normaal. Maar niet alle gevolgen op lange termijn zijn bekend.

Risico’s en complicaties

Er zijn verschillende risico’s bij de behandeling. Belangrijkste risico’s zijn:

Sedatie (slaapmiddel) zorgt soms voor:

  • probleem met ademhaling of bloeddruk (komt zelden voor)
  • misselijkheid
  • sufheid/minder goed reageren
    Bij sommige lichamelijke klachten of ziektes is sedatie (slaapmiddel) niet mogelijk.

Na de eicelpunctie is er risico op een:

  • infectie, u moet er zeker van zijn dat u geen chlamydia heeft voordat de eicelpunctie uitgevoerd wordt.
  • kleine bloeding in de buik
  • blaasontsteking
  • De eierstokken kunnen soms heftig reageren op de hormonen. Wat bij 1 procent van de vrouwen kan ontstaan is Ovarieel Hyper Stimulatie Syndroom (ohss). U heeft dan veel buikpijn, bent misselijk of krijgt een zwaarder gevoel in de buik. Meestal verdwijnen de klachten vanzelf. In ernstige gevallen is opname in het ziekenhuis nodig. Bij deze klachten na de eicelpunctie kan ervoor gekozen worden om nog geen embryo te plaatsen in de baarmoeder.

    Onverwachte uitslagen
  • Er worden geen eicellen gevonden
  • De groei tot een embryo is niet gelukt
  • Geen of weinig zaadcellen gevonden
  • Eicellen, zaadcellen of embryo’s zijn verloren gegaan door een technische of menselijke fout
  • Na het opwarmen van een ingevroeren eicel kan deze alsnog verloren gaan

Wat moet u doen voor de behandeling?

U zorgt voor:

  • een gezonde leefstijl (niet roken, geen drugs, weinig alcohol, gezond gewicht)
  • elke dag foliumzuur slikken
  • bloedonderzoek samen met uw partner (indien van toepassing)
  • account aanmaken voor 'Mijn Dossier’ van Amsterdam UMC
  • Inschrijven bij de AMC apotheek
    Indien nog niet gedaan: online inschrijven via dit webformulier: Poliklinische apotheek Amsterdam UMC, locatie AMC | Amsterdam UMC
  • De volgende contracten invullen: bewaarovereenkomst, wilsbeschikking embryo’s en de gezondheidsvragenlijst
  • U kunt deze documenten downloaden van de website, (digitaal) invullen, ondertekenen en vervolgens uploaden via uw Mijn Dossier.

De behandeling stap voor stap

De behandeling bestaat uit deze stappen:

  • stimulatie van de eicellen met hormonen
  • Bekijken van de eiblaasjes met een echo
  • het weghalen van de eicellen
  • samenbrengen van eicellen en zaadcellen (ivf of icsi) of invriezen van eicellen
  • het plaatsen van het embryo of het bewaren van embryo’s
  • het doen van een zwangerschapstest

Soms zijn extra stappen nodig. U krijgt bij elke stap uitleg.
De behandeling stopt als u geen ingevroren embryo’s meer heeft. De artsen, embryologen en verpleegkundigen gaan de uitkomsten samen bespreken. U krijgt hierna advies.

Aandachtspunt:

  • Tijdens de behandeling mag u geen of alleen beschermde gemeenschap (seks met condoom) hebben
  • Leeftijdgrens behandeling: wij doen een IVF/ICSI behandeling tot een leeftijd van 43 jaar.

Zwangerschapstest en vervolg

  • U doet de zwangerschapstest thuis op een afgesproken dag. Wij nemen telefonisch contact met u op.
  • Bent u zwanger? Dan krijgt u een afspraak voor een echo.
  • Bent u niet zwanger en zijn er nog embryo’s? Dan volgt een nieuwe poging.
  • Heeft u vragen of wilt u praten? Ons team of een counselor helpt u graag.

Kosten en betaling

Niet alles wordt vergoed door de verzekering. Vraag vooraf bij uw verzekeraar wat u zelf moet betalen. Soms is een betaling vooraf nodig. Meer informatie kunt u ook vinden in de volgende folder: Tarieven en betaling van uw behandeling bij het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde.

Vragen of spoed?

Voor gewone vragen stuurt u een bericht via “Mijn Dossier”.
Voor spoed belt u het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde: 020-5664287 (op werkdagen) of de spoedeisende hulp: 020-5661500.
Patiënten van van andere ziekenhuizen nemen contact op met hun eigen behandelteam.

Uitleg medische woorden

  1. Eicel: vrouwencel waarmee een kind kan ontstaan.
  2. Zaadcel: mannelijke cel nodig voor bevruchting.
  3. Laboratorium: speciale ruimte waar cellen worden onderzocht en bewaard.
  4. Echo: onderzoek met geluidsgolven om organen te bekijken.
  5. Follikelpunctie: het opzuigen van eicellen uit het lichaam met een naald.
  6. Embryo: bevruchte eicel, het begin van een baby.
  7. Ohss: klachten door sterke reactie van de eierstokken op hormonen.
  8. Sedatie: toedienen van medicijnen waardoor u slaperig bent tijdens een ingreep.