Wat is parkinsonisme?
Parkinsonisme is een verzamelnaam voor een groep aandoeningen die leidt tot de volgende klachten:
- trillingen (tremoren) van de spieren
- stijfheid van de spieren
- traagheid in het uitvoeren van bewegingen en het maken van te kleine bewegingen
- een verminderd evenwicht en verminderde balans.
Soorten parkinsonisme
Er zijn verschillende soorten parkinsonisme, elk met een eigen oorzaak en symptomen. De meest voorkomende soorten zijn:
- De ziekte van Parkinson is de meest voorkomende vorm van parkinsonisme. De symptomen van de ziekte van Parkinson beginnen meestal na het 50e levensjaar, maar ook jongere mensen kunnen de ziekte krijgen. Zie ook onze aparte folder over de Ziekte van Parkinson. Deze ziekte van Parkinson wordt in sommige bronnen/indelingen niet gerekend tot de ‘parkinsonismen’.
- Multiple systeem atrofie (MSA) is een groep aandoeningen die de hersenen en het ruggenmerg aantasten. De symptomen van MSA zijn vergelijkbaar met die van de ziekte van Parkinson, maar er zijn ook andere symptomen, zoals problemen met plassen en slikken.
- Progressieve supranucleaire paralyse (PSP) is een zeldzame aandoening die de hersenen aantast. De symptomen van PSP zijn vergelijkbaar met die van de ziekte van Parkinson, maar er zijn ook andere symptomen, zoals problemen met oogbewegingen en spraak.
- Lewy body dementie (LBD) is een vorm van dementie die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van Lewy bodies in de hersenen. Lewy bodies zijn eiwitafzettingen die de hersenfunctie kunnen verstoren. LBD kan samengaan met symptomen van parkinsonisme, maar er zijn ook andere symptomen, zoals geheugenproblemen en visuele hallucinaties.
- Vasculaire parkinsonisme wordt veroorzaakt door schade aan de bloedvaten in de hersenen. De symptomen van vasculaire parkinsonisme zijn vergelijkbaar met die van de ziekte van Parkinson. Vaak hebben mensen meer uitgesproken last van klachten van traagheid. Ook zijn de klachten in de benen vaak erger dan in de armen.
- Medicamenteus parkinsonisme wordt veroorzaakt door (vaak langdurig) gebruik van bepaalde medicijnen. Deze leiden op den duur tot stijfheid, traagheid in bewegen en soms tot een trilling in de spieren. Vaak gaat het om medicatie die wordt voorgeschreven voor psychiatrische problemen. Deze vorm van parkinsonisme wordt ook wel tardief parkinsonisme genoemd. Soms helpt het om de medicatie te verminderen of te stoppen. Er zijn ook mensen die na afbouwen last blijven houden. Soms is het ook niet mogelijk om de medicatie af te bouwen, omdat mensen het nog steeds nodig hebben.
Diagnose van parkinsonisme
De diagnose van parkinsonisme wordt gesteld op basis van de vragen die de dokter u stelt en het lichamelijk onderzoek. Soms zijn aanvullende onderzoeken nodig, zoals een röntgenscan, MRI-scan of zogenaamd nucleair onderzoek.
Behandeling van parkinsonisme
Er is geen genezing voor parkinsonisme, maar er zijn wel behandelingen die de symptomen kunnen verminderen en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren. De behandeling is gericht op het behandelen van de symptomen en het voorkomen van complicaties.
Medicijnen
Niet alle vormen van parkinsonisme reageren op behandeling met medicijnen. Bij de ziekte van Parkinson zijn veel mogelijkheden, maar bij de andere parkinsonisme heeft medicatie maar beperkt effect op de klachten.
Tips voor mensen met parkinsonisme
Er zijn een aantal dingen die mensen met parkinsonisme kunnen doen om hun kwaliteit van leven te verbeteren. Deze tips zijn onder meer:
- Blijf actief voor zover dat voor u mogelijk is. Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om de symptomen van parkinsonisme te verminderen.
- Zorg goed voor uw gezondheid. Een gezonde leefstijl kan helpen om u fitter te voelen en actiever te zijn.
- Zoek steun. Er zijn verschillende organisaties die ondersteuning kunnen bieden aan mensen met parkinsonisme en hun naasten.