Doel onderzoek

Het doel van dit onderzoek is uitzoeken of mensen met een hersentumor, die problemen met het denken ervaren, effectief kunnen worden behandeld met een combinatiebehandeling van magnetische pulsen op de hersenen (repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS)) en een training om het denkvermogen te verbeteren (cognitieve strategietraining). We onderzoeken of een combinatiebehandeling voor het verminderen van klachten in het denken haalbaar is.

Cognitieve klachten en de behandeling

Tot wel 80% van de mensen met een glioom ervaart problemen met het denken na een succesvolle tumorbehandeling. Dat kunnen klachten zijn als niet meer goed op woorden kunnen komen, het gevoel hebben dat de wereld te snel gaat, dingen niet meer goed kunnen onthouden en het moeilijk vinden om te concentreren.

rTMS is een vorm van hersenstimulatie waarbij de hersenen van buiten de schedel gestimuleerd worden (zie figuur 1). Wanneer de magnetische pulsen in een bepaald patroon worden herhaald over een langere tijd kan hersenactiviteit worden veranderd. Hierdoor kan de communicatie tussen verschillende hersengebieden verbeteren. Deze behandeling is al effectief bevonden en goedgekeurd voor de behandeling van depressieve klachten en dwanggedachten. Bij cognitieve strategietraining worden slimme trucs geleerd voor het omgaan met de denkfuncties die niet meer werken.

Voorwaarden van meedoen

De voorwaarden voor deelname aan dit onderzoek zijn onder andere:

  • Het hebben van een diffuus glioom (laaggradig of hooggradig).
  • Last hebben van problemen in het denken
  • Niet onder behandeling zijn; de ziekte is stabiel.
  • 18 jaar of ouder zijn.

De arts beoordeelt aan de hand van de medische gegevens of patiënten daadwerkelijk voor dit onderzoek in aanmerking komen.

Het behandeltraject

Geschiktheidsonderzoek

Eerst wordt bepaald of iemand kan meedoen aan dit onderzoek. De onderzoeker stelt telefonisch een aantal vragen en de eventuele deelnemer vult een korte online vragenlijst in.

De behandeling

  • Loting voor een van de twee groepen:

    • 1. “echte” rTMS + strategietraining
    • 2. niet werkende (placebo) rTMS + strategietraining.
  • 7 weken behandeling met 3 keer per week een bezoek aan het ziekenhuis: een keer per week een gecombineerde afspraak met rTMS (30 min) en strategietraining (60 min) en twee keer alleen rTMS.
  • Thuiswerkopdrachten voor de strategietraining
  • 7 weken behandeling waarna 6 maanden follow-up: 8.5 maand studieperiode
Bezoeken en metingen

De volgende onderzoeken worden gedaan of zijn optioneel en vereisen drie extra bezoeken aan het ziekenhuis verspreid over de hele studieperiode:

  • Online vragenlijsten invullen vanuit huis.
  • Dagelijks een korte test via een app op uw telefoon (ongeveer 3 minuten).
  • Neuropsychologisch onderzoek: taken waarmee onder meer het geheugen, aandacht en concentratie onderzocht worden.
  • Een MRI-scan zonder contrast (1 verplicht en 1 optioneel).
  • MEG-meting: er wordt een soort droogkap over het hoofd geplaatst om de activiteit van de hersenen te meten (optioneel).

Van de onderzoeken krijgt de deelnemer geen uitslag. Voor de onderzoeken worden speciale onderzoeksscans en tests gebruikt, die niet per deelnemer afzonderlijk beoordeeld worden. De onderzoeken worden alleen aan het einde van het onderzoek gebruikt om te kijken of de behandeling effectief is.

Meer informatie

Het onderzoek vindt plaats in het Amsterdam UMC, locatie VUmc. Mensen uit heel Nederland kunnen meedoen.

Bij interesse of vragen kunt u een mail sturen naar: gripopcognitie@amsterdamumc.nl of bellen naar 06-15413273.

Onderzoekers

Maxine Gorter