De operatie heeft dus geen invloed op andere aspecten van de stem, zoals de stembuigingen (melodie), het gebruik van de klankkast (resonantie) en de uitspraak. Zorg daarom dat u deze aspecten van uw stemgebruik al goed beheerst voordat u de stemverhogende operatie ondergaat.
Uit onder blijkt dat personen die de andere aspecten van het vrouwelijke stemgebruik al goed beheersen, ook tevredener zijn met de resultaten van de stemverhogende operatie.
Als laatst kunt u in aanmerking komen als u niet rookt.
Locatie van de operatie
De stemverhogende operatie vindt plaats in Amsterdam UMC, locatie VUmc of in een van de klinieken die bij het Genderteam is aangesloten.
Zorgverzekering
Op het moment van dit schrijven wordt de stemverhogende ingreep vergoed door de zorgverzekering indien u aan bovenstaande voorwaarden voldoet. Dat kan veranderen, want zorgverzekeringen hebben het recht om zelf hun voorwaarden aan te passen.
Het Genderteam gebruikt twee technieken voor de stemverhogende operatie:
- de crico-thyroidapproximatie (voor mensen met een groot bereik in stemhoogte)
- de wendlerglottoplastiek (voor mensen met voldoende stemvolume).
Crico-thyroidapproximatie
Deze ingreep zorgt ervoor dat er meer spanning op de stembanden komt, waardoor een hoge stem makkelijker behaald en volgehouden kan worden. Hiervoor wordt het schildkraakbeen (thyroid) vastgehecht aan het ringkraakbeen (cricoid).
Deze ingreep is met name geschikt voor mensen met een groot bereik in stemhoogte, d.w.z. gemakkelijk lage én hoge tonen kunnen maken. Dat is omdat de operatie het bereik verkleint: het is na de operatie moeilijker om lage tonen te halen.
De ingreep vindt plaats onder narcose. Via de voorzijde van de hals wordt de huid van de hals geopend; na de ingreep blijft er een litteken van 3-5 centimeter.
Wendlerglottoplastiek
Deze ingreep maakt de stembanden via een hechting korter. Deze ingreep is het meest geschikt voor mensen met een krachtige stem hebben met voldoende volume.
De ingreep vindt plaats onder narcose en wordt via de mond/keel uitgevoerd (zonder zichtbaar litteken).
- Stemvermoeidheid. Dit is in principe tijdelijk. Logopedie na de operatie kan helpen om dit te verminderen.
- Kleiner melodisch stembereik (minder tonen)
- Vermindering van het volume van de stem
- Heesheid/schorheid
- Minder controle over de stem
- Tandschade (in het geval van een Wendlerglottoplastiek)
- Nabloeding (in het geval van een Crico-thyroidapproximatie).
- Infectie
- Onvoldoende resultaat
Psychische impact van de operatie
Na de operatie moet u wennen aan uw nieuwe stem, en dat geldt ook voor uw omgeving. In de gewenningsperiode oefent u veel en leert u uw stem opnieuw kennen. Ondersteuning van familie en vrienden kan in deze periode heel belangrijk zijn.
Houdt u er rekening mee dat uw stem na de operatie niet direct goed is. Herstel van de wond van de stemband heeft tijd nodig en gedurende die tijd is uw stem wisselend van kwaliteit. Soms bent u hees of schor; dat is normaal. Dit kan lange tijd aanhouden, zeker bij de Wendlerglottoplastiek, tot wel zes weken.
Stemrust
De eerste twee tot vijf dagen na de operatie is stemrust belangrijk om het geopereerde weefsel zo goed mogelijk te laten herstellen. Stemrust betekent dat u helemaal niet mag spreken; gebruik daarom pen en papier of een tablet/laptop om te communiceren.
Na de stemrust moet u nog twee weken rustig aan doen met uw stem. Dat betekent dat u wel mag praten, maar de stem niet te veel mag belasten:
- Neem drie maal per dag een stiltepauze van ongeveer 20 minuten.
- Fluister niet, dit is namelijk een grotere belasting voor uw stem dan gewoon spreken.
- Spreek rustig en articuleer duidelijk.
- Roep/schreeuw niet en spreek op een toonhoogte die comfortabel voelt.
- Wordt uw stem wat zwakker of heser na een langere tijd spreken? Neem dan rust.
- Ga dicht bij uw gesprekspartner staan en kijk hem of haar aan.
- Vermijd lange gesprekken en gesprekken in luidruchtige ruimtes (feestjes, auto).
- Beperk het aantal telefoongesprekken.
- Maak eventueel gebruik van ondersteunende gebaren
- Vanaf twee weken na de operatie mag u de stem verder gaan belasten, zo nodig met ondersteuning van een logopedist.
Niet roken
Om het herstel van de stem zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen adviseren wij u om niet te roken. Roken zorgt voor een langzamere genezing, en door roken is vaker zwelling aanwezig van de stembanden.
Adem in rust door de neus
Koude, vuile en droge lucht wordt door de neus verwarmd, gezuiverd en bevochtigd. Door te ademen door de neus (met de mond gesloten) is er minder kans op een infectie en irritatie in neus en keel.
Vermijd kuchen en keelschrapen (bij kriebel of slijmpropje)
Tijdens kuchen of keelschrapen slaan de stembanden hard tegen elkaar aan. Daardoor kan het slijmvlies van de stembanden beschadigen. Heeft u last van slijm? Dan kunt u beter beginnen met spreken of zachtjes neuriën. Hierbij gaan de stembanden trillen, waardoor het slijm los komt. U kunt ook een slokje water drinken of slikken.
Kunt u het hoesten echt niet vermijden? Probeer dit dan met een buikstootje of blaas een zachte /h/ met een buikstootje (huffen).
Drink voldoende water
Door voldoende water te drinken verbeter de vochtbalans van het hele lichaam, dus ook dat van de slijmvliezen van de stembanden. Daarnaast ontspant het strottenhoofd wanneer je slikt; dat is een gunstig bijeffect van water drinken.
Beperk alcohol en cafeïne
Gebruik zo min mogelijk alcohol en cafeïne. Deze middelen zorgen voor uitdroging van het stembandweefsel.
Luchtbevochtiging en goede ventilatie
Om uitdroging van de stembanden te voorkomen is het belangrijk er voldoende luchtbevochtiging en goede ventilatie is in uw woon-, slaap- en werkruimte.
Als u aanhoudende pijnklachten heeft of andere dringende zaken wilt bespreken, kunt u gedurende kantooruren de polikliniek bellen.
Kennis- en Zorgcentrum Genderdysforie Genderpolikliniek
Telefoon: 020-44405254
E-mail: genderteam-poli@vumc.nl
Of stuur een bericht via het patiëntenportaal Mijn Dossier.
Polikliniek Keel-, neus- en oorheelkunde
Telefoon: 020 - 444 1140
E-mail: kno@vumc.nl
In geval van spoed kunt u na 16.45 uur en in het weekend bellen met Amsterdam UMC, locatie VUmc op 020-444 4444 en vragen naar de dienstdoende KNO-arts.