Endometriumcarcinoom (Baarmoederkanker)

Klachten en verschijnselen

Bij de meeste vrouwen met een endometriumcarcinoom wordt de tumor snel ontdekt door onverwacht bloeverleis, meestal bloedverlies na de overgang (bij vrouwen in de menopauze), of ongewoon heftig bloedverlies tijdens of tussen menstruaties door (bij vrouwen voor de menopauzes).

Onderzoek

Inwendig vaginaal onderzoek is het belangrijkste eerste onderzoek dat door de huisarts wordt verricht. Meestal is een tumor niet meteen te zien en zal door een gynaecoloog weefsel uit de baarmoederholte worden geschraapt voor weefselonderzoek. De uitslag van het weefselonderzoek duurt ongeveer een week.

Als een endometriumcarcinoom is vastgesteld, volgt er vaak nog aanvullend onderzoek, zoals bloedonderzoek, een MRI-scan of CT-scan. Het doel van dit onderzoek is om vast te stellen hoe ver de tumor zich heeft uitgebreid en of er uitzaaiingen zijn.

Erfelijke vormen van endometriumcarcinoom

Bij de meeste vrouwen met een endometriumcarcinoom is er geen sprake van een erfelijke vorm. Een vermoeden op een erfelijk vorm van het endometriumcarcinoom rijst als er sprake is van:

Baarmoederkanker op jonge leeftijd, of
Baarmoederkanker én darmkanker in één familie, of
Meerdere familieleden met baarmoederkanker

Als er sprake is van één of meer van deze drie risicofactoren, dan kan een arts de patiënte verwijzen naar een klinisch geneticus (erfelijkheidsdeskundige).

Chirurgie

Endometriumcarcinoom wordt meestal ontdekt in een vroeg stadium. Een verwijdering van de baarmoeder en eierstokkanker ( 'simpele hysterectomie') is meestal afdoende. tegenwoordig gebeurt dat met een zogenaamde 'kijkeroperatie' (laparoscopische hysterectomie), waarbij met een robot wordt geopereerd via drie kleine gaatjes. Als tevoren al sprake is van ongunstige kenmerken, dan zullen bij de operatie ook de lymfeklieren in de buurt van de baarmoeder worden verwijderd.

Radiotherapie

Als na de operatie blijkt dat er een grote kans is dat er kankercellen zijn achtergebleven, meestal in de buurt van het inwendige litteken, dan wordt de patiënte doorverwezen voor inwendige radiotherapie. Tijdens een dagopname wordt dan een holle buis tegen het inwendige litteken in de top van de vagina ingebracht. Daarna wordt het litteken kortdurend tot een hoge dosis bestraald, zonder dat de blaas of de darm beschadigd wordt. Voor deze behandeling is geen narcose nodig; deze behandeling wordt meestal 3 keer gedaan verdeeld over 1 tot 2 weken. ’s Middags gaat de patiente weer naar huis.

Uitwendige radiotherapie wordt gegeven bij tumoren met ongunstige weefselkenmerken, en bij patiënten bij wie de lymfeklieren niet verwijderd konden worden.

Chemotherapie

Chemotherapie wordt geadviseerd wanneer er sprake is van erg ongunstige factoren, bijvoorbeeld als de tumor onder de microscoop lijkt op eirestokkanker (ovariumcarcinoom), of als er uitzaaiingen zitten in de lymfeklieren.

Acroniem	HGUS
Hoofdonderzoeker	mw.dr. A.M. Westermann
Titel	Fase II onderzoek ter evaluatie van onderhoudsbehandeling met cabozantinib bij uterien sarcoom met hoge maligniteitsgraad (High Grade Uterine Sarcoma, HGUS)
Status	Het onderzoek is gestart (de eerste proefpersoon is geïncludeerd)
Afdeling	Inwendige geneeskunde
Omschrijving	Na behandeling met chemotherapie kan de tumor weer opnieuw uitgroeien, ook als de chemotherapie goed gewerkt heeft. Cabozantinib, een geneesmiddel dat de bloedvaten remt die de tumor voeden, kan mogelijk de uitgroei van kanker na chemotherapie remmen. Dit onderzoek kijkt of dit inderdaad werkt en of het veilig is voor vrouwen met een baarmoedersarcoom. Het onderzoek gebeurt bij vrouwen die goed gereageerd hebben op chemotherapie.

https://www.kanker.nl/trials/788-hgus---eortc-62113-55115-studie-baarmoedersarcoom-baarmoederkanker-wekedelentumoren

De toevoeging van ATALUREN aan kanker immunotherapie met PEMBROLIZUMAB voor de behandeling van patiënten met uitgezaaide dikkedarm- of baarmoederkanker: de ATAPEMBRO studie.

Acroniem	ATAPEMBRO
Hoofdonderzoeker	dr. A.D. Bins
Titel	De toevoeging van ATALUREN aan kanker immunotherapie met PEMBROLIZUMAB voor de behandeling van patiënten met uitgezaaide dikkedarm- of baarmoederkanker: de ATAPEMBRO studie.
Status	Het onderzoek is gestart (de eerste proefpersoon is geïncludeerd)
Afdeling	Inwendige geneeskunde
Omschrijving	Immunotherapie met het geneesmiddel PEMBROLIZUMAB kan erg effectief zijn voor het behandelen van een bepaald subtype van uitgezaaide kanker van de baarmoeder en de dikke darm. Dit subtype is ' microsatelliet instabiel' . Helaas werkt immunotherapie niet altijd even goed. Op basis van eerder onderzoek verwachten wij dat het toevoegen van ATALUREN ervoor zal zorgen dat immunotherapie beter en bij meer patiënten werkt. Wij onderzoeken in dit onderzoek of de combinatie veilig is.

https://www.trialregister.nl/trial/7574

Acroniem	DOMEC
Hoofdonderzoeker	mw.dr. A.M. Westermann
Titel	DOMEC: Een fase-2 studie met Durvalumab(MEDI4736) immunotherapie in combinatie met Olaparib in gemetastaseerde kanker van het endometrium, a DGOG trial.
Status	Het onderzoek is gestart (de eerste proefpersoon is geïncludeerd)
Afdeling	Inwendige geneeskunde
Omschrijving	Het doel van dit onderzoek is uitzoeken hoe veilig en werkzaam het nieuwe middel durvalumab in combinatie met olaparib is voor de behandeling van baarmoederkanker. Deze middelen kunnen nog niet worden voorgeschreven voor baarmoederkanker buiten onderzoek.

https://www.kanker.nl/trials/1005

De nazorg zal plaatsvinden in het ziekenhuis waarin de patiënte geopereerd of bestraald is of afwisselend met de gynaecoloog die de patiënte doorverwezen heeft. Elke drie maanden in het eerste en daarna om het half jaar tot twee jaar na de behandeling. Tijdens deze controle zal worden gevraagd naar uw conditie, en specifiek naar veranderingen in urineren, ontlasting en vaginaal bloedverlies. Tevens zal er aandacht zijn voor seksualiteit, en behoefte aan ondersteuning. Indien nodig kan de arts de patiënte daarvoor verwijzen naar een maatschappelijk werker, psycholoog, fysiotherapeut, diëtist, of lymfoedeemtherapeut.