In deze folder leest u over de klompvoet. Aan de orde komen: wat is de oorzaak, wat is de behandeling en waar moet u op letten bij gips.
Wat is een klompvoetje?
Een klompvoet is een aangeboren afwijking, die bij ongeveer 1 op de 800 pasgeborenen voorkomt. Er worden tweemaal zoveel jongens met een klompvoetafwijking geboren als meisjes. Jongens hebben vaker twee klompvoetjes. De benaming klompvoet geeft veelal verwarring omdat dit niets met een klomp te maken heeft. De Engelse benaming "clubfoot" (club staat hier voor golfstok) is in dat opzicht een betere benaming.
De voetafwijking bestaat uit meerdere onderdelen:
De equinus- of spitsstand: de voet staat naar beneden gericht. De achillespees is te kort.
De varusstand in de achtervoet: de voet staat naar binnen gekanteld.
De adductiestand: de voorvoet wijst naar binnen, waardoor een kommavorm ontstaat. De structuren aan de binnenkant van de voet zijn te kort.
De cavus: er is een holvoet: het voetgewelf aan de binnenzijde van de voet is te hol.
Wat is de oorzaak?
De oorzaak van de klompvoet is meestal onbekend, maar erfelijkheid speelt zeker een rol. Soms is de klompvoet onderdeel van een syndroom of een neurologische afwijking. Het kan ook ontstaan door de ligging in de baarmoeder. Dit is meestal een mildere vorm.
De behandeling in het Emma Kinderziekenhuis AMC
Dit is een globaal overzicht. Natuurlijk is iedere klompvoet anders en zo ook het verloop van de behandeling. De behandeling bestaat uit het corrigeren van het klompvoetje met behulp van gips.
Het is van belang om snel na de geboorte te beginnen met de gipsbehandeling. Dit hoeft niet de eerste dag, maar binnen één of twee weken is ideaal. In het Emma Kinderziekenhuis AMC wordt behandeld volgens de Ponseti methode. Wat houdt dit in? Gemiddeld zes weken achtereen wordt de voet geredresseerd (rechter geduwd). De voet wordt gegipst in de gecorrigeerde stand.
Iedere week wordt het gips gewisseld door de gipsverbandmeester en de orthopedisch chirurg. Omdat de voet van een pasgeborene nog erg elastisch is corrigeert de voet vaak gemakkelijk.
Het is handig om een flesje met melk te geven als de voetjes gegipst worden, omdat de baby daar rustig van wordt en stil blijft liggen. Het gips wordt altijd aangelegd tot ruim boven de knie omdat er dan minder kans is dat de voet terugtrekt in het gips. Bovendien kan de stand beter gecorrigeerd worden.
Bij een milde klompvoet kan de voet zodanig gecorrigeerd zijn dat de behandeling, na zes weken voortgezet kan worden met braces.
In de meeste gevallen zal de achillespees doorgesneden moeten worden. Deze ingreep gebeurt onder lokale verdoving in de operatiekamer en duurt slechts een paar minuten. (U krijgt wanneer deze ingreep gaat plaatsvinden nog uitgebreide informatie van de arts.) In de operatiekamer gaat er direct na de operatie weer gips omheen. Dit gips blijft drie weken zitten. Na deze drie weken gaat het gips eraf en wordt de behandeling voortgezet met braces. De braces worden aangemeten door de orthopedisch instrumentmaker. Deze doet ook samen met de orthopedisch chirurg de controles.
Waar moeten ouders opletten bij gips?
Controle
Het is raadzaam om bij iedere luierwisseling het gips te controleren.
De doorbloeding van de tenen
Het gips kan behoorlijk strak zitten. De tenen kunnen wat dikker en donkerder van kleur worden. Hoe kunt u controleren of het gips niet te strak zit? Als u de tenen indrukt zullen ze wit worden. Bij het loslaten worden ze weer snel roze. Als het roze worden langer dan een paar minuten duurt, kan het gips te strak zitten. Neemt u in dat geval contact op met de Gipskamer of Spoedeisende hulp.
Stand van de voet en tenen in het gips
Blijven de tenen zichtbaar, trekt de voet niet terug in het gips? Als u een pennenstreep op
de tenen zet waar het gips begint, kunt u dat goed controleren. Als het voetje zich terug trekt,
staat het in de verkeerde stand in het gips. Neemt u contact op met de Gipskamer of
Spoedeisende hulp.
Huilen
De eerste dagen moet de baby aan het gips wennen en kan daarom wat meer huilen.
Gips mag niet nat worden
Het gips mag niet nat worden, dus wassen met een washandje!
Heeft u vragen?
Dan kunt u bellen.
Tijdens kantoortijden naar de Gipskamer, telefoonnummer: 020-5662296
Buiten kantoortijden naar de Spoedeisende hulp, telefoonnummer: 020-5662222
Wilt u meer informatie?
Op de website www.klompvoet.nl leest u meer informatie.